domingo, 27 de abril de 2008

La Universidad centrada en el alumno

En un post de hace unos días Tim O'Reilly llama la atención sobre una pregunta que le hicieron a Jeff Bezos, presidente de Amazon, en una entrevista en Business Week:

Q: Every company claims to be customer-focused. Why do you think so few are able to pull it off? A: Companies get skills-focused, instead of customer-needs focused. When [companies] think about extending their business into some new area, the first question is "why should we do that—we don't have any skills in that area." That approach puts a finite lifetime on a company, because the world changes, and what used to be cutting-edge skills have turned into something your customers may not need anymore. A much more stable strategy is to start with "what do my customers need?" Then do an inventory of the gaps in your skills. Kindle is a great example. If we set our strategy by what our skills happen to be rather than by what our customers need, we never would have done it. We had to go out and hire people who know how to build hardware devices and create a whole new competency for the company.

Al leerlo he pensado que también las facultades y escuelas de ingeniería tienden a organizar su oferta formativa en torno a las competencias del profesorado en lugar de las necesidades de los futuros titulados y sus empleadores, por lo que los planes de estudio, que una vez pudieron ser novedosos, originales y atractivos, se vuelven pronto rancios y desfasados, especialmente en las carreras científicas y tecnológicas. El profesorado tiende a anclarse en lo que conoce, en "su asignatura" tal y como la concibió. Conozco algún profesor que imparte su materia con los apuntes que tomó siendo estudiante, y repite año tras año exactamente los mismos temas y ejercicios.

Una de las cosas que más claras tenía cuando comenzamos con la elaboración de nuestra propuesta de título de Graduado en Ingeniería Informática en el mes de diciembre era que el plan de estudios no podía hacerse sólo en la Escuela y desde la Escuela, pues entonces, inevitablemente, crearíamos un híbrido entre las dos titulaciones actuales que se adecuaría perfectamente a los conocimientos, capacidades e intereses investigadores del profesorado, pero que con total seguridad no respondería a las necesidades del mundo de la empresa. Por ello nombramos un comité asesor con profesionales provenientes de empresas de todo tipo (tecnológicas y no tecnológicas), con el fin de que nos ayudaran a trazar las líneas maestras que garantizaran el mayor nivel de empleabilidad posible de nuestros titulados y, por extensión, el mayor nivel de utilidad de éstos para la empresa. Pero sobre todo, para que nos ayuden en los próximos años a mantener nuestra oferta formativa actualizada, a responder a tiempo a los cambios de nuestro entorno.

La apuesta por hacer un plan de estudios en la Escuela y desde la empresa ha sido, por ahora, muy bien acogida en el Centro, pero ya veremos si la cosa va así de bien cuando en vez de competencias técnicas y transversales comencemos a hablar de asignaturas y créditos. Lo que es seguro es que siempre existirá quien piense que un plan de estudios en el que el alumno no dedique una enorme cantidad de horas a SU asignatura, no es un plan de estudios que merezca la pena. Siempre existirá quien piense que los planes de estudio se hace repartiendo una tarta entre áreas de conocimiento. Y siempre existirá quien piense que, por el hecho de ser, por ejemplo, catedrático/a está ungido/a por la lengua de fuego de la sabiduría, y que él/ella conoce mejor que nadie las necesidades del mercado (que coincidirán, curiosamente, con las de su área o grupo de investigación).

De momento aquellos para los que la Universidad sólo son los papers y los proyectos de investigación, y la docencia una molestia interrupción periódica, son minoría y esperemos que sigan siéndolo en los próximos meses.

Blogged with the Flock Browser

sábado, 26 de abril de 2008

Blogging para generar imagen de marca

Esta semana se ha celebrado en San Francisco el Web 2.0 Expo, en el que se han tratado prácticamente todas las dimensiones y aplicaciones presentes y futuras de la web 2.0: modelos de negocio, marketing, web móvil, plataformas sociales, experiencia de usuario,...

A través de O'Reilly Radar me entero de que quince conferenciantes han dejado sus transparencias compartidas en Slideshare. La mayoría (y digo la mayoría porque no las he visto todas) son de lo más recomendables para entender hacia dónde va o se pretende que vaya este mundo de la Web 2.0, pero me ha interesado especialmente esta presentación de Trisha Okubo, de eBay y fundadora de Omiru, un blog sobre el mundo de la moda, acerca de cómo utilizar el blogging para desarrollar imagen de marca. No me suelen gustar las recetas en plan "los n pasos para...", "aprende a pitufar en 50 días", ... pues suelen ser en exceso simplistas, pero reconozco que en este caso me ha enganchado. Tampoco es que descubra la pólvora, pero presenta con mucha claridad una serie de cuestiones que, aunque son de sentido común, se olvidan (olvidamos) demasiado a menudo cuando creamos y tratamos de mantener vivo un blog.

Es una pena que no se pueda disponer de vídeos, pero es que si se publicaran más de uno se ahorraría los $1.395 que cuesta asistir a la conferencia :D. Aunque si alguien tiene la pasta, que recuerde que del 21 al 23 de octubre de este año se celebra en Berlín. Yo iré pensando a qué vicerrector le puedo comer el tarro por si cuela...
Blogged with the Flock Browser

viernes, 25 de abril de 2008

Ayudas del IGAPE para proyectos de software libre

Noticia publicada en mancomun.org:
O Igape, mantendo a liña seguida estes últimos anos, inclúe dentro das súas axudas económicas para empresas galegas unha convocatoria de subvencións a fondo perdido para proxectos tractores de empresas desenvolvedoras de software en código aberto.

Para optar a estas axudas a peme desenvolvedora debe presentar un proxecto de parametrización dunha aplicación de xestión empresarial libre (con licenza GPL, LGPL, MPL ou BSD). Deberá contar coa participación de cando menos 5 empresas nas que desenvolverá a fase de ensaio e adaptación. Unha vez acadado o obxectivo desta fase procederá á implantación nestas empresas ademais de establecer un compromiso de cesión e adaptación gratuíta noutras 10 empresas galegas máis polo menos.

Ao remate do proxecto deberán quedar identificadas todas as empresas beneficiadas pola implantación gratuíta do aplicación mediante a cobertura dun formulario, asinado por cada un dos representantes das mesmas.

No momento da xustificación, a empresa promotora do proxecto deberá ter posto en marcha un espazo web do proxecto (apoiándose en ferramentas existentes, preferiblemente en http://www.mancomun.org) no que se difunda sen ningunha limitación de acceso o software desenvolvido, e exista a documentación suficiente para a súa utilización por parte doutras empresas e particulares, de acordo cos termos da licenza pública elixida.

O prazo de presentación de solicitudes remata o vindeiro 12 de maio.

Para máis información contactar coas oficinas territoriais do IGAPE e no Servizo de Atención Telemática a través do teléfono 902 300 903. Tamén a través de www.igape.es ou en informa @ igape.es

Los vídeos de Current

A través de O'Reilly Radar encuentro este vídeo de Current, que ha presentado en el Web 2.0 Expo que se está celebrando estos días en San Francisco .

Se muestran todos los vídeos que existen en Current en estos momentos, mediante una técnica muy sencilla y curiosa: cada vídeo se representa por una imagen; el tiempo que permanece en pantalla cada imagen es proporcional a su grado de popularidad.




Current es un canal de TV en Internet promovido entre otros por Al Gore, el ex-vicepresidente de los EE.UU., y cuyo contenido (lel del canal, no el de Al Gore ;-) es generado por los propios usuarios.
Blogged with the Flock Browser

martes, 22 de abril de 2008

Idiomas en la Universidad

Es deplorable el nivel de idiomas que, por lo general, tienen nuestros políticos. Parece ser que el único Presidente del Gobierno que dominaba el inglés fue Calvo Sotelo, lo que indica que la cosa no ha mejorado mucho en todos estos años. Las intervenciones de Aznar en Georgetown dan vergüenza ajena, pero tampoco es que Zapatero lo haga mejor ni mucho menos.

En realidad son un reflejo de un mal que afecta al país en su conjunto, un tremendo error histórico que el sistema educativo y nuestra sociedad permiten que se perpetúe generación tras generación. Nuestros alumnos portugueses de Erasmus me dan una enorme envidia con su dominio del inglés, y a ellos les sorprende enormemente el bajo nivel que tienen sus compañeros aquí. Este curso uno de estos alumnos portugueses me reafirmaba en una idea que yo ya tenía desde hace tiempo: el doblaje de las películas en España ha sido desde siempre una de las principales causas de este problema, pues no ha permitido desarrollar el "oído", y así todo el contacto con el inglés se produce en el seno de un aula de secundaria rodeado de veinte o treinta compañeros a lo largo de un curso en el que, con suerte, el alumno llega a hablar en cuatro o cinco ocasiones.


El Comité Asesor de nuestro plan de estudios de Graduado en Ingeniería Informática ha hecho mucho hincapié en este problema. ¿Cómo podemos hacer para que nuestros titulados salgan con un nivel aceptable de inglés? La solución no puede ser una asignatura, pues estaríamos reproduciendo más de lo mismo (ya tuvimos una asignatura de inglés en el plan de estudios en el año 91 y no solucionaba nada).

En estos momentos tenemos tres asignaturas con un grupo de prácticas en inglés cada una. Evidentemente se apuntan los alumnos que quieren, y aunque la respuesta es sorprendentemente positiva, no es desde luego una solución. Mi propuesta es que en el plan nuevo existan dos o tres asignaturas obligatorias que se impartan íntegramente en inglés. Estas asignaturas se impartirían en el último curso de la carrera (cuarto), por lo que los alumnos, avisados convenientemente desde el momento en que se matriculan en la carrera, dispondrán de tres años para ponerse las pilas. Tenemos dos grandes ventajas que hay que aprovechar (y no son muchas las que tiene un campus pequeño de una ciudad pequeña como Ourense):

  • Profesores con buenos conocimientos de inglés.
  • La Escuela de Idiomas a cincuenta metros del Campus. Se podrían establecer mecanismos de flexibilidad en los horarios de los alumnos para facilitar su asistencia a los cursos que necesitaran.
¿Será legal? ¿Se sublevarán los alumnos? ...


Por cierto, con respecto a los políticos, ¿por qué no aprovechan los cuatro años de legislatura para que los diputados y senadores reciban unos buenos cursos de idiomas? Al menos, la mayoría ellos aprovecharía un poco el tiempo ;-)

miércoles, 9 de abril de 2008

Captando alumnos para el ámbito tecnológico.


Esta semana se celebra en el IFEVI de Vigo el Forum Orienta, una feria de la educación universitaria y de formación profesional que organiza la Xunta de Galicia anualmente. Allí estuve ayer, como un aguerrido vendedor, tratando de convencer a los posibles alumnos-clientes (¿o clientes-alumnos?) que por allí se acercaban de que estudiar Ingeniería Informática es una buena idea, con futuro, con perspectivas laborales (no, no les dije que cobrarán buenos sueldos). Por lo menos, y a diferencia del año pasado, este año se acercaban por el stand y permanecían más de tres o cuatro segundos, aunque supongo que el iPod que sorteamos debe de tener algo que ver. Sí, lo confieso: sorteamos un iPod entre los que se inscribieron para recibir información de la Escuela. No deja de ser un poco triste, pero si nos piden que compitamos por el alumnado, que tengamos una cierta visión de negocio, no veo por qué no vamos a poder sortear un iPod.

La conversación tipo del año pasado con los/las visitantes del stand era algo así:

- Hola, ¿regalais algo?
- Bueno, un CD con información de la Escuela y...

- ¿Escuela de qué?
- Somos de Ingeniería Informática de Ourense, y...
- ¿Pero eso tiene matemáticas?
- Bueno, sí, un poco, pero...

- No, no, eso es muy difícil para mí. ¿No tenéis gorras o algo?

- Pues no.
- Bueno, adiós.

En pocos años se están vaciando en toda España gran cantidad de titulaciones de ciencia, ingeniería, informática, telecomunicaciones, y no todo se explica por el descenso demográfico. Por ejemplo, se vuelven a llenar las carreras de Educación, y no parece que porque exista una repentina vocación generacional por convertirse en maestros, sino que socialmente se está interpretando como la vía más rápida para tener un título universitario que permita acceder a determinados grupos del funcionariado.

Tampoco es que se trate de un fenómeno exclusivamente español: en septiembre pasado ya alertó la Comisión Europea al Parlamento: los jóvenes europeos consumen tecnología, pero les trae al fresco cómo se desarrolle.

martes, 8 de abril de 2008

No soy un militante del software libre.

Hoy estuve en Santiago de Compostela asistiendo a la jornada "Novas Ferramentas TIC en galego para mellorar a produtividade", organizada por la Fundación Galega para a Sociedade do Coñecemento, el cluster INEO y Microsoft, con el fin de presentar la campaña "Faille click ao galego", así como las traducciones al gallego del Windows Vista y el Office 2007.

Antes de comenzar la jornada alguien me preguntó, con una equilibrada mezcla de sorpresa y mala leche, que cómo estaba yo (coordinador de un máster en consultoría de software libre) en un evento de Microsoft, y además en aparente buena relación de cooperación con la empresa. Vamos, que si no estaba en misa y repicando.

Por lo visto, para alguna gente esto del software libre tiene que ser una cuestión de militancia, algo impregnado de un sustrato ideológico determinado, una especie de opción vital incompatible con otras alternativas. Un modelo de negocio es eso: un modelo de negocio, y por definición es una cuestión de pragmatismo empresarial. Genera valor o no lo genera, tiene viabilidad a medio o largo plazo o no la tiene, sobrevive o no. Pero que un modelo de negocio sea viable (y el del software libre entendido como servicio está demostrando que puede serlo) no significa que, automáticamente, los demás deban ser condenados y eliminados. Nuestra obligación será tratar de mostrar a nuestros alumnos y al mundo de la empresa las diferentes alternativas que tienen a su disposición, ayudarles a valorar pros y contras, luces y sombras, oportunidades y amenazas, y a decidir dónde y cómo son adecuados unos modelos u otros.

Respeto que para muchos el software libre sea una cuestión de militancia, y hasta un estilo de vida. Pero para mí, como profesor universitario, es un modelo de negocio en la industria del desarrollo de software, y como tal quiero estudiarlo y comprenderlo, y como tal me gustaría que lo estudiaran mis alumnos. No me gusta mezclar mis inquietudes ideológicas con el trabajo, aunque reconozco mi admiración, entre otras cosas, por los beneficios sociales que puede generar la utilización del software libre.

sábado, 5 de abril de 2008

Gartner se rinde a la evidencia

Logo Open Source InitiativeImage from Wikipedia
Los analistas de Gartner se han caracterizado durante mucho tiempo por su posición bastante pesimista, cuando no directamente negativa, sobre el futuro del software libre. Sin embargo, y según leo en ZDNet, parece que empiezan a rendirse a la evidencia, y en un informe reciente titulado The State of Open Source 2008 afirman que "en 2012 más del 90 por ciento de las empresas usarán software libre de forma directa o integrada" (o como dicen algunos, "embebida"). En este último caso, según el informe, incluso quienes rechacen el software libre sea por el motivo que sea, se encontrarán utilizando software libre incluso sin saberlo, pues cada vez existirán más líneas de código libre insertadas en las aplicaciones y sistemas operativos.

Gartner llama la atención acerca del coste total de propiedad (TCO) a nivel de sistema operativo: estos despliegues no siempre están generando los beneficios que se esperan a nivel de reducción de costes debido a los conocimientos técnicos que se requieren para utilizarlos. No obstante, los responsables TIC de las empresa que quieran reducir costes se centrarán cada más en adoptar una estrategia para utilizar el software como servicio (SaaS) siempre que sea posible.

viernes, 4 de abril de 2008

Máster Universitario en Consultoría de Software Libre


El próximo curso comenzará a impartirse en la Escuela Superior de Ingeniería Informática de la Universidad de Vigo el Máster Universitario en Consultoría de Software Libre. Este máster, de una clara vocación profesionalizante, ofrece formación en diferentes tecnologías de código abierto de aplicación en la empresa: programación, tecnologías web2.0, ERPs, CRM, dirección de proyectos, administración de las TIC, seguridad, legislación,... Se impartirá en modalidad semipresencial y las clases presenciales se celebrarán los viernes por la tarde y sábados por la mañana, principalmente.

Está organizado con la colaboración y el patrocinio de la Universidad de Vigo, la Dirección Xeral de Promoción Industrial e Sociedade da Información de la Consellería de Industria, TECNOCOM, la Confederación Empresarial de Ourense y el Parque Tecnológico de Galicia.

En breve estará disponible la página web del Máster, pero como avance aquí publicamos las asignaturas de los cuatro módulos de los que consta:


I. TECNOLOGÍAS Y FRAMEWORKS DE DESARROLLO DE SOFTWARE LIBRE
  • Introducción al desarrollo de Software Libre
  • Programación ágil
  • Plataformas empresariales
  • Tecnologías web 2.0
II. HERRAMIENTAS DE SOFTWARE LIBRE PARA INTELIGENCIA DE NEGOCIO
  • Consultoría e implantación de ERPs
  • Sistemas de inteligencia de negocio
  • Implantación de sistemas CRM
  • Sistemas de comercio electrónico
III. ADMINISTRACIÓN Y DIRECCIÓN DE LAS TIC
  • Dirección y política estratégica de la empresa
  • Dirección y gestión de las TIC
IV. SEGURIDAD Y LEGISLACIÓN EN ENTORNOS DE SOFTWARE LIBRE
  • Consultoría técnica y legal del Software Libre
  • Administración avanzada de servidores y seguridad en sistemas de información